Crisis op crisis: Haagse minderheidscoalitie opnieuw in het nauw in chaotisch begrotingsdebat
In dit artikel:
Den Haag beleefde deze week een chaotische raadsvergadering rond de laatste begroting van het zittende college. De minderheidscoalitie — D66, GroenLinks, PvdA, Partij voor de Dieren, CDA en DENK — heeft sinds eind vorig jaar geen meerderheid meer nadat een PvdA- en een CDA-raadslid naar Hart voor Den Haag overstapten. Daardoor is voor elk voorstel minimaal één oppositiestem nodig, wat de verhoudingen kwetsbaar maakt.
De spanningen kwamen hoog op tijdens de begrotingsbehandeling woensdagavond, kort na de feestelijke installatie van D66’er Klaas Verschuure als nieuw wethouder. Een voorstel van ChristenUnie/SGP en SP om 2,5 miljoen euro uit het co-financieringsfonds vrij te maken voor de bestrijding van dakloosheid leidde tot felle interne verdeeldheid. Wethouder Financiën Saskia Bruines waarschuwde dat dit fonds nodig is om rijksbijdragen voor grote projecten veilig te stellen; andere coalitiepartners (GroenLinks, PvdA, Partij voor de Dieren) wilden desondanks middelen inzetten voor de actuele daklozenproblematiek, zeker nu in het fonds nog zo'n 40 miljoen zonder bestemming staat.
De discussie escaleerde en leidde tot een langdurige schorsing. Nieuwe onenigheid ontstond toen het CDA aangaf mogelijk een motie van Hart voor Den Haag te steunen over uitstel van de plannen voor de Daal- en Bergselaan (een autovrije omvorming ten behoeve van natuuruitbreiding in Wapendal). Die herkenning van de CDA-signalen stuitte de Partij voor de Dieren en hun wethouder tegen de borst omdat natuuruitbreiding in het coalitieakkoord is vastgelegd. Burgemeester Van Zanen moest uiteindelijk procedureel beslissen nadat een poging van Hart voor Den Haag om de vergadering diezelfde nacht voort te zetten op een gelijkspel strandde.
De volgende dag werden de gemoederen bedaard. De ChristenUnie/SGP en SP pasten hun voorstel aan: de 2,5 miljoen wordt eenmalig in plaats van structureel, waarmee alle coalitiepartijen konden instemmen. Over de Daal- en Bergselaan bereikten partijen ook een compromis; het CDA hield zich schuil achter afspraken over parkeerplaatsen bij de Madurodam Manege en stemde tegen de Hart-voor-Denhaag-motie.
Opvallend was de hechte samenwerking binnen de oppositie. Alle oppositiefracties tekenden bij vrijwel elk amendement mee en lieten zo gezamenlijke invloed gelden: elke partij diende voorstellen in voor 100.000 euro uit de pot onvoorzien, samen goed voor ruim 700.000 euro aan nieuwe uitgaven. Daarnaast werd met oppositiekracht 1,6 miljoen uit het Olympisch Fonds vrijgemaakt voor onderhoud van straten en groen. Die coalitie-overstijgende samenwerking leverde veel aangenomen wijzigingen op.
Uiteindelijk werd de begroting donderdagavond goedgekeurd; alleen Hart voor Den Haag, PVV en Forum voor Democratie stemden tegen. De zittende minderheidscoalitie heeft een politieke crisis doorstaan, maar de bijeenkomst maakte duidelijk hoe kwetsbaar de samenwerking is — een aandachtspunt met de gemeenteraadsverkiezingen op 18 maart in het vooruitzicht.