Delft in greep van 'Mr. X': moordenaar die zelf politie belde

In dit artikel:

In Delft, in de pas aangelegde flatwijk Poptahof, voltrok zich eind 1970 een macabere reeks gebeurtenissen die de hele stad in zijn greep hield. Op 24 november vond Arnoud Lansbergen zijn pas getrouwde vrouw Ada (21) dood in hun flat aan de Papsouwselaan; zij was gewurgd en er was honderd gulden verdwenen. Wat aanvankelijk op een roofmoord leek, kreeg snel een angstaanjagende wending toen twee dagen later een beller zich op het politiebureau meldde als “Mr. X.” De man beschikte over zodanige daderkennis dat de politie overtuigd raakte van zijn betrokkenheid. Hij beweerde per ongeluk op de verkeerde verdieping te zijn uitgestapt en het appartement van Ada te zijn binnengedrongen in plaats van dat van de vrouw van een rechercheur — een theorie die de politie later niet serieus achtte.

De beller zocht actief contact met recherche en pers, stuurde zelfgetekende plattegrondjes van de slaapkamer en vroeg 20.000 gulden, zogenaamd als boetbetuiging aan de familie. Uniek voor die tijd nam de politie een telefoongesprek met hem op en zond de stem twee keer op tv uit in de hoop dat iemand hem zou herkennen. De uitzending leidde tot veel tips maar geen directe doorbraak.

Eind december volgde een kerstkaart met nieuwe moordplannen. Op 4 januari 1971 liep de dader een flat binnen om willekeurig een vrouw te doden, maar zijn poging mislukte: het beoogde slachtoffer, Marijke (21), wist zich te verweren; getuigen zagen de aanvaller op een blauwe brommer vluchten. De brommer werd later bij de woning van de dader gevonden. Rechercheur Van Strien — wiens vrouw het vermeende doelwit zou zijn geweest — arresteerde uiteindelijk de verdachte: Hans K., 25, verkoper, getrouwd en vader van twee. Hij bleek zijn overburen met een verrekijker te hebben bespied. Mogelijk wilde hij via afpersing het geld terugwinnen dat bij een eerdere inbraak was gestolen; bij de confrontatie met Ada zou een paniekreactie tot de wurging hebben geleid.

In de rechtszaal toonde Hans verwardheid en psychotische verschijnselen en kreeg hij tbr (nu tbs). Exact een jaar na de moord pleegde hij zelfmoord in zijn cel. De zaak — later aangeduid als de ‘Delftse wurgmoord’ — liet diepe littekens achter: familieleden en de betrokken rechercheurs spraken nooit in de media, en de affaire bleef hangen als voorbeeld van hoe een individu door contact met politie en pers een hele gemeenschap in angst kan brengen. De gebeurtenis inspireerde onder anderen de jonge Peter R. de Vries om misdaadverslaggever te worden.