Gratis gezonde lunch levert miljarden op, provincie wil dat 'belemmeringen worden weggenomen'
In dit artikel:
Onderzoek in opdracht van provincie Zuid-Holland toont dat werkgevers die hun personeel dagelijks een gratis, gezonde werkmaaltijd aanbieden de samenleving jaarlijks miljarden kunnen besparen. Adviesbureau Gibbs, in samenwerking met experts van de Erasmus Universiteit, het LUMC en de Haagse Hogeschool, berekent dat elke euro in een gezonde werklunch 2,4–3 keer rendement oplevert en dat zo’n beleid kan leiden tot ongeveer 200.000 minder mensen met overgewicht, 100.000 minder gevallen van diabetes type 2 en ruim 350.000 minder mensen met hart- en vaatziekten. Rekening houdend met minder ziekteverzuim, lagere arbeidsongeschiktheidskosten en uitgestelde uittreding komt het maatschappelijke voordeel uit op circa 9–11 miljard euro per jaar. Werkgevers profiteren volgens de onderzoekers ook rechtstreeks van de maatregel.
De aanleiding voor het onderzoek is ondernemer Rob Baan (tuinder en eigenaar van Koppert Cress), die al jaren gratis gezonde lunches verstrekt aan zijn medewerkers en daarmee een juridische strijd voert tegen de Belastingdienst. De fiscus ziet zo’n maaltijd als loon in natura en hanteert daarvoor een heffing die neerkomt op een tarief van ongeveer tachtig procent. Baan stapte naar de rechter; in een zaak die in mei vorig jaar bij de Hoge Raad werd behandeld kreeg hij in belangrijke mate gelijk: het aanbieden van gezonde maaltijden kan onderdeel zijn van bedrijfsbeleid ter voorkoming van ziekteverzuim. Desondanks bleef zijn financiële situatie complex: hoewel hij voor de periode 2017–2022 eerder terugbetalingen ontving, werd hem later toch een bedrag van circa €157.000 opgelegd, waartegen hij opnieuw procedeert. Baan gebruikt de onderzoeksresultaten om te pleiten voor wetswijziging en zegt actief een initiatiefwetsvoorstel en lobbytraject te voeren.
De provincie Zuid-Holland reageert kritisch op de huidige regelgeving en wil de wettelijke belemmeringen wegnemen. Gedeputeerde Mariëtte van Leeuwen noemt het onverklaarbaar dat gezonde voeding op de werkvloer zwaarder wordt belast dan bijvoorbeeld een sportabonnement dat werkgevers kunnen vergoeden. De provincie wil landelijke aanpassing van de wet stimuleren, maar onderzoekt ook regionale maatregelen zoals subsidies en voorlichtingscampagnes om werkgevers aan te moedigen gezonde lunches aan te bieden.
Kortom: wetenschappelijke berekeningen ondersteunen het idee dat gratis gezonde werkmaaltijden grote gezondheidswinst en financiële opbrengsten kunnen opleveren, maar fiscale regels (loon in natura, hoge heffing) blijven een praktische belemmering. Zowel ondernemer Baan als de provincie zetten zich in voor verandering van die regels.