Liveblog Tweede Kamerverkiezingen | 'Wilders of Jetten wordt premier' - Reclame stembureau moet weg
In dit artikel:
Het is verkiezingsdag voor de Tweede Kamer; stembureaus zijn vanaf 7.30 uur geopend (op enkele locaties zoals Den Haag Centraal al vanaf 6.30 uur) en stemmen kan tot 21.00 uur. Ipsos/I&O en de NOS rapporteren stapsgewijs tegenvallende opkomstcijfers vergeleken met 2023: rond 10.30 uur lag de landelijke deelname op 12% (was 14% in 2023), om 13.45 uur op 27% (28% in 2023) en om 15.45 uur op 38% (40% in 2023). Lokale opkomstcijfers per gemeente worden continu bijgehouden.
Op diverse plekken in Haaglanden en Zuid-Holland speelde kleinschalig nieuws: bij stembureau De Vaillant in Den Haag werd een DENK-logo op de stoep weggehaald omdat reclame of stemadviezen bij de stembureaus niet zijn toegestaan. Tegelijk zien stemhulpen grote bezoekersaantallen: StemWijzer was woensdag vóór 13.00 uur al meer dan een half miljoen keer ingevuld, wat aangeeft dat veel kiezers op het laatste moment hun keuze bevestigen.
Sfeervolle plaatjes en lokale tradities wisselen praktijkgevallen af. In het kleine dorp Weipoort (Zoeterwoude) is het buurthuis het drukste stembureau van Zuid‑Holland; de hechte gemeenschap stemt massaal en er is traditiegetrouw taart — geleverd door NOS‑politiekverslaggever Michiel Breedveld, voortzetting van een familietraditie. Daar verwacht de gemeente een opkomst richting 90 procent. In Gouda en andere plaatsen draaien ervaren stembureauvoorzitters zoals Nico meerdere verkiezingen mee en heerst er doorgaans een opgewekte sfeer.
Enkele bekende politici brachten hun stem uit in Den Haag en omgeving: demissionair premier Dick Schoof stemde in Theater De Vaillant (Schilderswijk) – hij bood eerder die dag het ontslag van zijn kabinet aan koning Willem‑Alexander; lijsttrekkers als Geert Wilders (PVV), Rob Jetten (D66), Laurens Dassen (Volt), Lidewij de Vos (FVD), Mirjam Bikker (ChristenUnie) en Esther Ouwehand (PvdD) werden ook gezien bij verschillende stembureaus. Wilders kondigde aan zijn landelijke politiek jaren voort te zetten. Burgemeester Jan van Zanen stemde in het Oranjehotel op Scheveningen; hij merkte op hoe groot het stembiljet is door het grote aantal partijen (27 partijen, 1.166 kandidaten).
Er zijn ook praktische maatregelen genomen om stemmen toegankelijker te maken: in Waddinxveen is in cultureel centrum Wereldwijd een prikkelarm stemlokaal ingericht met extra gehandicaptenparkeerplaatsen en voorzieningen voor doven en slechthorenden (bijvoorbeeld online gebarentolk). Voor het eerst diende het ADO Den Haag‑stadion als stemlocatie, en in Museon Omniversum in Den Haag konden kinderen op verkleinde, kindvriendelijke formulieren symbolisch stemmen om hen vroeg bij het proces te betrekken.
Opvallend is de zichtbaarheid van Nederlandse vlaggen langs en boven snelwegen; dat ontstond deels door tegenstrijdige oproepen — een initiatief vanuit rechts‑extremistische kring en een separate oproep om de vlag massaal uit te hangen als verkiezingsviering — wat debat gaf over intenties en symboliek.
Weersvoorspellingen (regen later op de dag) kunnen de opkomst licht drukken: onderzoek wijst op een gemiddeld effect rond één procent lagere deelname bij stevige neerslag, maar welke partijen precies last of voordeel hebben van natte omstandigheden blijft ongewis en verschilt per studie en groep kiezers. Scholierenverkiezingen lieten opnieuw hoge scores voor PVV en D66 zien; op scholen zoals het Bonaventura College in Leiden werden ook thema’s als sociale media besproken.
Kort: een verkiezingsdag met relatief lage landelijke opkomst tot dusver, veel last‑minute stemhulpgebruik, lokale tradities en nadruk op toegankelijkheid en ordehandhaving rond campagneuiting; uitslagen volgen later zodra stembureau‑tellingen binnenkomen.