Liveblog Tweede Kamerverkiezingen | 'Wilders wil doorgaan tot zijn 80ste' - Vlaggen langs snelwegen
In dit artikel:
Het is verkiezingsdag: stembureaus zijn vanaf 7.30 uur (op sommige plekken, zoals Den Haag Centraal, zelfs vanaf 6.30 uur) geopend en kiezers kunnen tot 21.00 uur hun stem uitbrengen. In de ochtend volgden regionale locaties en landelijke lijsttrekkers elkaar op: onder meer Geert Wilders (stadhuis Den Haag), Rob Jetten (wijkcentrum Het Klokhuis), Mirjam Bikker (Gouda), Lidewij de Vos (Tweede Kamergebouw) en Laurens Dassen (poppodium Paard) brachten hun stem uit. Wilders zei in Den Haag dat hij nog jaren politiek actief blijft: "u bent nog lang niet van mij af."
Langs snelwegen in de regio hangen opvallend veel Nederlandse vlaggen. Een vlaggenexpert koppelt dat deels aan een initiatief vanuit rechts-extremistische hoek, terwijl tegelijkertijd een oproep van Renske de Jong mensen aanspoorde de vlag uit te hangen om verkiezingsdag te vieren — beide verklaringen verklaren de zichtbare oranje-wit-blauwe symboliek langs routes.
Er is aandacht voor toegankelijkheid: in Waddinxveen is in cultureel centrum Wereldwijd een prikkelarm stembureau ingericht voor mensen met (lichte) beperkingen. Burgemeester Evert Jan Nieuwenhuis benadrukte het rustige verloop en extra voorzieningen, zoals beperkte toegang tot stemhokjes, meer gehandicaptenparkeerplaatsen en online gebarentolkmogelijkheden. Ook in het ADO Den Haag-stadion werd voor het eerst gestemd; andere locaties zoals Museon Omniversum in Den Haag organiseerden speciale kinderstemformulieren om jongeren vroeg bij politiek te betrekken.
Vroege opkomstcijfers (Ipsos I&O, tot 10.30 uur) tonen circa 12 procent opkomst, iets lager dan de 14 procent die twee jaar geleden rond hetzelfde tijdstip was geregistreerd. Verschillende anekdotische observaties laten mensen zien die vóór werk of op reis snel hun stem uitbrengen; stembureauvoorzitter Nico in Gouda vertelt dat de eerste halfuurbezoeken daar vergelijkbaar zijn met vorige keren.
Ook scholen deden mee: bij de landelijke scholierenverkiezing won de PVV opnieuw, voor D66 en GroenLinks–PvdA. Op het Bonaventura College in Leiden was D66 de grootste, gevolgd door PVV en DENK; scholieren spraken ook over thema’s als minimumleeftijd voor sociale media.
Weersverwachting: er wordt regen verwacht later op de dag, en uit onderzoek blijkt dat neerslag licht kan drukken op de opkomst (in analyses gemiddeld ongeveer één procent bij flinke regen). Welke partijen daar precies baat bij hebben is niet eenduidig: studies tonen uiteenlopende effecten — jongere kiezers kunnen bijvoorbeeld sterker door slecht weer worden afgeschrikt (nadelig voor partijen met jonge achterban zoals Volt), terwijl historisch onderzoekswerk uit Nijmegen aanwijzingen gaf dat partijen als het CDA soms voordeel hadden van regen. Het algemene beeld is echter complex en contextgebonden.
Kortom: een reguliere maar levendige verkiezingsdag met bijzondere aandacht voor zichtbare vlaggenacties langs de snelweg, extra voorzieningen voor toegankelijk stemmen, vroege opkomstcijfers die iets lager liggen dan in 2021, en onzekerheid over hoe het verwachte slechte weer de uiteindelijke opkomst en verdeling van stemmen zal beïnvloeden.